Τι είναι οι πολυκυστικÎÏ‚ ωοθήκες (PCOS)
Οι πολυκυστικÎÏ‚ ωοθήκες είναι Îνα κληÏονομικό σÏνδÏομο, που χαÏακτηÏίζεται από δυσλειτουÏγία οÏμονών και την συσσώÏευση πολλών μικÏών κÏστεων πεÏιφεÏειακά στην ωοθήκη, αÏξηση των ανδÏικών οÏμονών, ανοωÏÏηκτικοÏÏ‚ κÏκλους, και άλλες μεταβολικÎÏ‚ ανωμαλίες. Στα κλασικά συμπτώματα συμπεÏιλαμβάνονται αυξημÎνη Ï„Ïιχοφυία, ακμή, παχυσαÏκία, ασταθής εμμηνοÏÏυσία, και υπογονιμότητα.
Οι πολυκυστικÎÏ‚ ωοθήκες είναι το πιο συνηθισμÎνο οÏμονικό Ï€Ïόβλημα σε γυναίκες γόνιμης ηλικίας.
Πόσες γυναίκες Îχουν πολυκυστικÎÏ‚ ωοθήκες
Υπολογίζεται 8-16% των γυναικών πάσχουν στη γόνιμη ηλικία τους από σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Τι δημιουÏγεί σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών
Δεν είναι γνωστοί οι ακÏιβείς λόγοι που δημιουÏγοÏν αυτό το σÏνδÏομο. Γυναίκες με σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών συχνά Îχουν κληÏονομική Ï€Ïοδιάθεση με μητÎÏα ή αδεÏφή που πάσχουν από αυτό. Δεν υπάÏχουν, αÏκετά στοιχεία, για να είμαστε σίγουÏοι ότι υπάÏχει μια γενετική Ï€Ïοδιάθεση. ΠολλÎÏ‚ γυναίκες με σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών Îχουν Ï€Ïόβλημα βάÏους (Ï…Ï€ÎÏβαÏες). Έτσι ÎÏευνες Ï€ÏοσπαθοÏν να αποδείξουν τη σχÎση Î¼ÎµÏ„Î±Î¾Ï ÏƒÏ…Î½Î´Ïόμου πολυκυστικών ωοθηκών και Î¼ÎµÏ„Î±Î²Î¿Î»Î¹ÏƒÎ¼Î¿Ï Ï„Î·Ï‚ ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι μια οÏμόνη που Ïυθμίζει τον μεταβολισμό των υδατανθÏάκων στο σώμα. ΜεÏικÎÏ‚ γυναίκες με σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών παÏάγουν πεÏισσότεÏη ινσουλίνη που είναι πιθανόν να αντιδÏά με τις ωοθήκες δίνοντας τους ώθηση να παÏάγουν πεÏισσότεÏες ανδÏικÎÏ‚ οÏμόνες (ανδÏογόνα). Αυτό δημιουÏγεί αÏξηση βάÏους, Ï€Ïοβλήματα ωοÏÏηξίας και αυξημÎνη Ï„Ïιχοφυία.
Γιατί οι γυναίκες με σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών Îχουν Ï€Ïόβλημα με την πεÏίοδο
Οι ωοθήκες είναι δÏο μικÏά ÏŒÏγανα τοποθετημÎνα στη γυναικεία Ï€Ïελο (λεκάνη) δεξιά και αÏιστεÏά από τη μήτÏα. Οι γυναίκες Îχουν στις ωοθήκες τους ωοθυλάκια. Τα ωοθυλάκια είναι μικÏÎÏ‚ κÏστες με υγÏÏŒ που η καθεμία πεÏιÎχει Îνα ωάÏιο. Κάθε μήνα πεÏίπου 20 ωάÏια ξεκινοÏν να ωÏιμάζουν, αλλά συνήθως μόνο Îνα, σπάνια δÏο, γίνεται “κυÏίαÏχοâ€. ΩÏιμάζοντας το ωάÏιο, τα ωοθυλάκια συσσωÏεÏουν υγÏÏŒ αυξάνοντας σε μÎγεθος. ¨Οταν το ωάÏιο ωÏιμάσει το ωοθυλάκιο σπάει απελευθεÏώνοντας το ωάÏιο, το οποίο πεÏνώντας από τις σάλπιγγες, μεταφÎÏεται στη μήτÏα για γονιμοποίηση. Η Ïήξη του ωοθυλακίου και η απελευθÎÏωση του ωαÏίου ονομάζεται ωοÏÏηξία.
Στις γυναίκες με σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών, οι ωοθήκες δεν παÏάγουν όλες τις οÏμόνες που χÏειάζεται Îνα ωοθυλάκιο για να ωÏιμάσει. ΑÏχίζουν πεÏίπου 20 να μεγαλώνουν και να συσσωÏεÏουν υγÏÏŒ, αλλά κανÎνα δεν μεγαλώνει αÏκετά. Έτσι κάποια απ’ αυτά μποÏοÏν να παÏαμείνουν στις ωοθήκες ως κÏστες, Î±Ï†Î¿Ï ÎºÎ±Î½Îνα ωοθυλάκιο δεν ωÏιμάζει, δεν Îχουμε ωοÏÏηξία, άÏα δεν Îχουμε τη δεÏτεÏη φάση του κÏκλου με την παÏαγωγή Ï€ÏογεστεÏόνης. ΧωÏίς Ï€ÏογεστεÏόνη, η πεÏίοδος είναι ασταθής ή αποÏσα. Επίσης οι κÏστες που παÏαμÎνουν, παÏάγουν ανδÏικÎÏ‚ οÏμόνες που παÏεμβαίνουν στην επόμενη ωοÏÏηξία, εμποδίζοντάς την.
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδÏόμου πολυκυστικών ωοθηκών
Τα συμπτώματα μποÏεί να εμφανίζονται μεμονωμÎνα η σε συνδυασμό Î¼ÎµÏ„Î±Î¾Ï Ï„Î¿Ï…Ï‚ και με διαφοÏετική βαÏÏτητα.
Τα συμπτώματα του συνδÏόμου πολυκυστικών ωοθηκών είναι:
Ασταθής Îμμηνος ÏÏση ή απουσία.
Υπογονιμότητα.
ΑÏξηση της Ï„ÏιχοφυÎας (στο Ï€Ïόσωπο, το στήθος, το στομάχι, την πλάτη)
ΛιπαÏότητα και ακμή
Κοιλιακός πόνος
ΑυξημÎνο βάÏος ή παχυσαÏκία, συνήθως συσσώÏευση λίπους στην κοιλιά
Διαβήτης Ï„Ïπου 2
Υψηλή χοληστεÏίνη
Υψηλή πίεση
ΑνδÏοειδής Ï„Ïιχόπτωση
ΥπεÏχÏωματικά στίγματα και λεκÎδες
Ροχαλητό και άπνοιες κατά τον Ïπνο
Συνήθως βÏίσκουμε Îνα ή δÏο απ' αυτά τα συμπτώματα, σε διαφοÏετική βαÏÏτητα ,σε γυναίκες που παÏουσιάζουν σÏνδÏομο πολιτιστικών ωοθηκών,. Σπάνια βÏίσκουμε πεÏισσότεÏα από αυτά και σχεδόν ποτΠόλα μαζί .
Εξετάσεις για τη διάγνωση του συνδÏόμου των πολυκυστικών ωοθηκών
Δεν υπάÏχει μοναδική εξÎταση που να μας επιβεβαιώνει το σÏνδÏομο. Θα Ï€ÏÎπει να γίνει Îνα πλήÏες ιστοÏικό, μια γυναικολογική εξÎταση, Îνα υπεÏηχογÏάφημα εσωγεννητικών οÏγάνων, Îνα οÏμονικό Ï€Ïοφίλ και μÎÏ„Ïηση ζαχάÏου ή ακόμη καλÏτεÏα καμπÏλη ζαχάÏου και ινσουλίνης. Η διάγνωση τίθεται από τα αποτελÎσματα όλων αυτών των εξετάσεων.
Στη φυσική εξÎταση, θα γίνει αξιολόγηση της Ï„ÏιχοφυÎας, γι’ αυτό είναι Ï€ÏοτιμότεÏο να αποφÏγουμε την αποτÏίχωση μεÏικÎÏ‚ μÎÏες Ï€Ïιν την επίσκεψη.
Κατά τη γυναικολογική εξÎταση, οι ωοθήκες τις πεÏισσότεÏες φοÏÎÏ‚ Îχουν αυξημÎνο μÎγεθος λόγω των πολλών μικÏών κυστών που βÏίσκονται μÎσα σε αυτÎÏ‚. Αυτό μποÏοÏμε να το διαπιστώσουμε ευκολότεÏα με τον Ï…Ï€ÎÏηχο που γίνεται και την μÎÏ„Ïηση όγκου ωοθηκών.
Κατά το υπεÏηχογÏάφημα σÏνηθες εÏÏημα είναι οι πολυάÏιθμες μικÏÎÏ‚ κÏστες πεÏιφεÏειακά στην ωοθήκη. Επίσης βÏίσκουμε συνήθως Îνα Ï€Î±Ï‡Ï ÎµÎ½Î´Î¿Î¼Î®Ï„Ïιο (εσωτεÏική επÎνδυση της μήτÏας) λόγω της άστατης εμμηνοÏÏυσίας .
ΘεÏαπεία του συνδÏόμου πολυκυστικών ωοθηκών
Επειδή δεν υπάÏχει αιτιολογική θεÏαπεία του συνδÏόμου, χÏειάζεται να Ïυθμίζουμε και να διατηÏοÏμε τις εκδηλώσεις του συνδÏόμου σε Ïφεση.
Η θεÏαπεία βασίζεται στα συμπτώματα που Îχει κάθε ασθενής και στην Ï€Ïοσδοκία της για γονιμοποίηση ή ÏÏθμιση των συμπτωμάτων που την ενοχλοÏν (Ï„ÏιχοφυÎα, εμφάνιση, ÏÏθμιση πεÏιόδου).
Για τις γυναίκες που δεν επιθυμοÏν να τεκνοποιήσουν, οÏμονικά αντισυλληπτικά χάπια μποÏοÏν να Ïυθμίσουν την πεÏίοδο, να μειώσουν τα επίπεδα των ανδÏικών οÏμονών και να βοηθήσουν να καθαÏίσει η ακμή. Υπενθυμίζουμε ότι τα οÏμονικά σκευάσματα δεν θεÏαπεÏουν το σÏνδÏομο. Η πεÏίοδος θα ξαναγίνει άστατη αν σταματήσουμε το χάπι.
Σε πεÏίπτωση επιθυμίας για τεκνοποιία, υπάÏχουν σκευάσματα (όπως κιτÏική κλομιφαίνη, γοναδοτÏοπίνες) που βοηθοÏν να Îχουμε ωοÏÏηξία κάθε μήνα ώστε να επιτευχθεί εγκυμοσÏνη. Οι γυναίκες που χÏησιμοποιοÏν αυτά τα σκευάσματα για επίτευξη εγκυμοσÏνης, Îχουν αυξημÎνες πιθανότητες για πολÏδιμες κυήσεις.
Σε πεÏίπτωση διαβήτη, η χÏήση μετφοÏμίνης μειώνει τα επίπεδα του ζαχάÏου στο διαβήτη Ï„Ïπου 2 και αυξάνει τις πιθανότητες για ωοÏÏηξία.
Αν η γυναίκα δεν επιθυμεί εγκυμοσÏνη, αλλά θÎλει να μειώσει την παÏαγωγή των ανδÏογόνων που της Ï€ÏοκαλοÏν Ï„ÏιχοφυÎα, Ï…Ï€ÎÏταση, υπάÏχουν ειδικά σκευάσματα γι’ αυτό το λόγο (σπιÏονολακτόνη, οξεϊκή κυπÏοτεÏόνη).
Η διατήÏηση του Î¹Î´Î±Î½Î¹ÎºÎ¿Ï Î²Î¬Ïους είναι Îνας άλλος Ï„Ïόπος με τον οποίο οι γυναίκες μποÏοÏν να μειώσουν ή κάποιες φοÏÎÏ‚ να εξαφανίσουν τα συμπτώματα του συνδÏόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Η παχυσαÏκία είναι συνδεμÎνη με το σÏνδÏομο. Μια υγιεινή διατÏοφή και φυσική άσκηση βοηθάει στη διατήÏηση του Î¹Î´Î±Î½Î¹ÎºÎ¿Ï Î²Î¬Ïους. Έτσι μειώνονται τα συμτώματα του συνδÏόμου και επανÎÏχεται η φυσιολογική πεÏίοδος.
Οι πεÏισσότεÏες γυναίκες χάνοντας το 10% του βάÏους τους επανÎÏχονται σε φυσιολογικοÏÏ‚ κÏκλους.
Î ÏŽÏ‚ επηÏεάζει το σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών την εγκυμοσÏνη.
Φαίνεται να υπάÏχει:
υψηλότεÏο ποσοστό αποβολών
διαβήτης κÏησης
Ï…Ï€ÎÏταση και
Ï€ÏόωÏοι τοκετοί
σε γυναίκες με σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών.
ΕπιπλοκÎÏ‚ του συνδÏόμου πολυκυστικών ωοθηκών
Η άστατη πεÏίοδος και η απουσία της ωοÏÏηξίας κάνουν τις γυναίκες να παÏάγουν οιστÏογόνα χωÏίς την εναλλαγή της παÏαγωγής Ï€ÏογεστεÏόνης. Η Ï€ÏογεστεÏόνη Ï€Ïοκαλεί φυσικά πεÏίοδο και ' ηÏεμεί ' το γεννητικό σÏστημα (συμπεÏιλαμβανομÎνων και των μαστών). Έτσι η Îλλειψή της Ï€Ïοκαλεί Ï€Î±Ï‡Ï ÎµÎ½Î´Î¿Î¼Î®Ï„Ïιο που αιμοÏÏαγεί άστατα. ΥπάÏχει πιθανότητα υπεÏπλασίας του ενδομητÏίου ή καÏκίνου.
Οι γυναίκες με σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών, Îχουν πεÏισσότεÏες πιθανότητες για διαβήτη, υψηλή χοληστεÏόλη, υψηλή πίεση και καÏδιολογικά Ï€Ïοβλήματα.
Ρυθμίζοντας τα συμπτώματα σε νεαÏή ηλικία, βοηθάμε να μειωθεί ο κίνδυνος.
Το σÏνδÏομο πολυκυστικών ωοθηκών στην εμμηνόπαυση
ΈÏευνες Îχουν δείξει ότι τα επίπεδα των ανδÏογόνων κατά την εμμηνόπαυση αυξάνουν. Έτσι Îχουμε αÏξηση της Ï„ÏιχοφυÎας σε αυτήν την ηλικία.